Oinez Basoa OINEZ KLIMA izango da aurrerantzean, Nafarroako Ikastolen ekintza klimatikoa
OINEZ KLIMAK urtero baso berri bat sortzen jarraituko du Oinez jaiaren inguruan, aurten Atarrabian. Eta, gainera, klima-konpromisoa indartzen eta biderkatzen duten jarduerak garatuko ditu. Jarraian, Atarrabiako Udalaren laguntzarekin egingo den OINEZ KLIMA ekimen berriaren lehen edizioan aurreikusitako zereginak laburbiltzen dira.
Baso berria landatzea Ezkaba mendian
Jarduera tradizionala bada ere, oraingoan teknika berritzaile eta ludikoen bidez gauzatuko da. Ezkaba mendiaren hegoaldeko magalean 200 m2-ko zuhaitz- eta zuhaixka-basotxoak egingo dira, familiek eta ikasleek botatako hazi-bonben bidez. Haziak aurretik prestakuntza-ibilbidean jasoko dira.
Oinez Baso berri honek, aurrekoek bezala, klima-aldaketa arintzen eta horretara egokitzen lagunduko du. Landatutako zuhaitzek karbono dioxidoa (CO2) xurgatzen dute, eta berotegi-efektua eragiten duen gas hori da, hain zuzen, berotze globalaren eragile nagusietako bat. Baso berri horiek, neurri batean, Lurrak karbono hori hartzeko eta biltegiratzeko duen ahalmena handitzen, eta atmosferako CO2 kontzentrazioak murrizten laguntzen dute. Klima-aldaketara egokitzean ere bat egiten dute: basoek tokiko klimaren erregulazioan, tenperaturen murrizketan eta muturreko gertaera klimatikoetan (lehorteak eta uholdeak, esaterako) ekarpena egiten dute. Gainera, lurzorua babesteaz gain higadura saihesten dute, eta horrek ekosistemak babesten eta elikagaien segurtasuna bermatzen laguntzen du.
Hiri-birlandaketa Atarrabian
Ohiko Oinez Basoaren jarduera osagarri gisa 25 zuhaitz landatuko dira Atarrabiako Ultzama kalean, gaur egun egoera txarrean dauden zuhaitz batzuen ordez. Paz de Ziganda Ikastolak bere udalerriari egiten dion beste ekarpen klimatiko bat da.
Horrek onura batzuk dakarzkie udalerriari eta bertako biztanleei. Arnasten dugun airearen kalitatea hobetzen du, karbono dioxidoa eta aireko beste kutsatzaile batzuk xurgatuz eta oxigenoa askatuz. Bero-uhartearen efektua murrizten du: zuhaitzek itzala ematen dute eta giroa freskatzen dute, eraikinen kontzentrazioaren eta asfaltoaren ondorioz hirietako tenperaturaren igoerari aurre eginez. Zarata murrizten du, hesi akustiko gisa jokatzen baitu, eta zirkulazioaren zarata eta soinua kutsatzen duten beste iturri batzuk xurgatzen ditu. Bizi-kalitatea hobetzen du, berdegune berrien ondorioz hiri-espazioa atseginagoa eta bizigarriagoa eginez. Azkenik, biodibertsitatea handitzen du, hegazti, intsektu eta beste animalia batzuendako habitata eskainiz. Azken finean, Atarrabia jasangarriagoa, erresilienteagoa eta bizigarriagoa izateko ekarpen berria da.
Kastore-lurraldea
Arga ibaiaren ertzean, Atarrabiako zatian, bizi den kastore-koloniaren inguruko ibilbidea egiteko fitxa didaktiko bat egingo da. Uretako animalia horiengana hurbiltzea izango da OINEZ KLIMA 2025en ingurumen-hezkuntzaren ekarpena.
Ingurumen-hezkuntzako baliabide berri bat izango da, gure ingurune natural hurbila ezagutu, hobetu eta balioan jartzeko: hiri-ingurune batean egonik, kalitatezko ura duen eta espezie baliotsuak dituen ibaia. Karraskari handi horien portaera eta ekosisteman duten garrantzia zabalduko da.
Auto hornikuntza energetikoa eta energia-komunitatea
Ikastolak, auto hornikuntza energetikoaren aldeko apustuan, plaka fotovoltaikoen instalazioa bultzatuko du. Aipatutakoa hau berotegi-efektuko gasen (BEG) emisioak eta kutsadura murrizteko, energia-faktura murrizteko eta hezkuntza-komunitatearen barruan ingurumen-hezkuntza eta konpromiso klimatikoa sustatzeko modu osagarria da.
Ikastolako eskola-egutegia dela eta, sortzen den energiaren zati bat ez da ikastolan erabiliko, eta horrek soberakin bat sortuko du, partekatu ahal izango dena.
Soberakina sortuko den energia-komunitatean parte hartu nahi duten pertsonen artean banatuko da.
Horrela, onura energetikoak, sozialak edo ingurumenekoak lortu ahal izango ditugu, eta trantsizio energetikoan herritarren parte-hartzea areagotu ahal izango dugu, energia berriztagarria kontsumituta eraginkortasuna eta iraunkortasuna sustatuz.
Ikastolako karbono-aztarna kalkulatzea eta argitaratzea
Paz de Ziganda Ikastolak bere karbono-aztarna kalkulatu nahi du, berotegi-efektuko gasen sorrera neurtzeko.
Zuzeneko eta zeharkako BEGen emisio-iturriak identifikatu behar dira (energia, garraioa, materialak, hondakinak, ura, elikagaiak eta bestelakoak), BEGen emisioak murrizteko aukerak identifikatzeko.Egindako neurketa argi ikusteko moduko euskarrietan islatu beharko litzateke.
Erabilitako metodologiari esker, komunitate ekonomikoa osatzen dugun pertsonen karbono-aztarna neurtzeaz gain, kontzientzia ere piztuko genuke.
OINEZ KLIMA Nafarroa Oinezen marka berria eta baliabide berria
Bost klima-jarduera horiek erakusten dute Paz de Ziganda Ikastolak eta Nafarroako Ikastolek belaunaldi honen ingurumen-erronkekin duten konpromisoa.
OINEZ KLIMAk ikasleen, familien, hezitzaileen eta ingurumen-profesionalen elkarlan kooperatiboaren herentzia izan nahi du, balio erantsia emango duena: tokiko komunitatearentzat emaitza erabilgarria, Nafarroako Ikastolen jaiaren esparruan, mundu jasangarriago baten aldeko borroka globalean urrats bat.
Jarduera horiek guztiek jarraipena eta mantentze lanak beharko dituzte etorkizunean. Hau da, konpromiso iraunkorra dakarte. Eta, ekimen klimatikoez gain, Nafarroa Oinezekiko, Ikastolekiko eta Nafarroako euskarazko hezkuntzarekiko sentsibilizazio baliabideak ere badira. Azken batean, Nafarroa Oinezen marka eta baliabide berri baten sorreraren aurrean gaude.